Торонто қаласының тұрғыны Райан Росс өзінің ең алғашқы миллионына қол жеткізді. Миллионер бизнесменнің жасы небары сегізде.

Райан 3 жасында-ақ үйінің бақшасына тауық фермасын салдырған. 60 тауығынан алған жұмыртқаларды 3 доллардан сатқан. Артынша газондарды қырқу үшін жалданып жұмыс істеген. Бір қызығы ақылды бала жұмысты өзі істемей, алған ақшасының жартысын жалдаған жұмысшыларына беріп отырған. Бұдан кейін бизнесін газонды суарумен кеңейткен.



Осы бизнестердің көмегімен жинаған ақшасын жылжымайтын мүлікке салады. Дәл қазір Онтарио мен британдық Колумбияда 6 ғимараты, жеке шотында 1 000 000 доллар ақшасы бар. Бұдан өзге отбасы мүшелеріне арнап баскетбол мен хоккей алаңын және өзіне 4000 кітап сатып алған. Ата-аналары осы күнге дейін рұқсат бермейтіндіктен, миллионер баланың ұялы телефоны жоқ. Талаптыға нұр жауар деген осы болар.



АҚШ-ның бір университеті жүргізген статистикалық мәліметтер бойынша әрбір 5-ші үйсіздің ұялы телефоны бар екені анықталған. Сол ұялы телефоны арқылы өздерінің фейсбук желісіндегі парақшаларын жаңартып, жаңалықтарды бақылап отырады екен

Өкінішке орай, кино саласы мамандарының тарапынан «Үздік қазақ фильмдерінің рейтингісі жүргізілмеді. Сол себепті кино тілінің талаптарына сай, түсірілімі мен сценарийі дұрыс жасалған фильмдердің тізімін ұсынамыз. Ол тізімге қазіргі таңда фильмдерге ерекше талдау жүргізіп жүрген Олег Борецкийдің ең үздік деп таныған қазақтың 30 фильмін енгізді. Үздік 30 фильм комедия, психологиялық драма, мелодрама, роуд-муви, тарихи фильм, мистика («Адасқандар»), постмодерн («Ине»), истерн («Жабайы Шығыс») секілді жанрлардың барлығы дерлік қамтыған.

Қазақ киносы 1929 жылы түсірілген «Түрксіб» пен 1939 жылы түсірілген «Амангелді» фильмінен бастау алды. Алайда кейінірек түсірілген Шәкен Аймановтың «Махаббат туралы поэмасының» (1954) бір бөлек орны бар.



Қазақ киносының тағдырын анықтау үшін, жоқ дегенде түсірілген фильмдер жайында білуге тиіспіз. Оларды сынап, пікірталас жүргізу үшін, ең алдымен көру керек. Бұның барлығы да алға ұмтылып, өткен қателіктерді болдырмау үшін қажет. Әрбір фильмнің қайталанбас ерекшелігі болғандықтан тізім хронологиялық ретте жасалды:

1. «Біздің сүйікті дәрігер», Ш.Айманов, 1957

2. «Алдар көсе», Ш.Айманов,1964

3. "Қараш-қараш оқиғасы" ("Выстрел на перевале Караш"), Б.Шамшиев, 1968

4. "Атаманның ақыры", Ш.Айманов, 1970

5. "Қыз-Жібек", С.Қожықов, 1971



6. "Көксерек", Т.Өкеев,1973

7. "Транссібір экспресі", Э.Оразбаев, 1977

8. "Сүйрік", А. Альпиев, 1984

9. "Өзгенікі, ақ пен шұбар", С.Соловьев, 1986

10. "Балкон", К.Салықов, 1988



11."Тікенек", Р.Нұғманов, 1988

12. "Кек", Е.Шынарбаев, 1989

13. "Соңғы аялдама", С.Апрымов, 1989

14. "Сұлтан Бейбарыс", Б.Мансұров, 1989

15. "Қайрат", Д. Өмірбаев, 1991



16. "Ажыратушы", А.Қарақұқлов, 1991

17. "Жабайы Шығыс", Р.Нұғманов, 1993

18. "Жас аккордеонисттің өмірі", С.Нарымбетов, 1994

19. "Заманай", Б.Шәріп, 1994

20. "Кардиограмма", Д.Өмірбаев, 1995



21. "Кім сүйкімдірек", А.Қарпықов, 1996

22. "Шанхай", А.Баранов, 1996

23. "ГАЗ: орыс көліктері", Б.Килибаев, Т.Бекмамбетов, 2002

24. "Самал жел", С. Өтепбергенов, 2004

25. "Сталинге сыйлық", Р.Абдрашов, 2008



26. "Қош бол, Гүлсары", А.Әмірқұлов, 2008

27. "Бақсы", Г.Омарова, 2008

28. "Бәйшешек", С.Дворцов, 2008

29. "Келін", Е.Тұрсынов, 2009

30. "Адасқандар", А.Сатаев, 2009

12 желтоқсаннан бастап кинотеатрлардан Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың жастық шағы мен президенттікке салану жолын бейнелейтін «Елбасы жолы» фильмі көрсетіле бастайды. Бұл 2011 жылы шыққан «Балалық шағымның аспаны» фильмінің жалғасы болып табылады. Көпшіліктің назарына ұсынылған «Елбасы жолы» «Отты өзен» және «Теміртау» атты екі бөлімнен тұрады.

Киноэпопеяда елбасының студенттік жылдары және болашақ қазақстандық өнеркәсіптің қалыптасуы кезеңдерінде басынан өткен оқиғалардың тұлғалық қасиеттеріне әсер етуі баяндалады.

Фильмнің сюжеті бойынша басты рөлдегі бозбала Сұлтан туған ауылынан республикалық құрылыс жүріп жатқан Теміртау қаласына аттанады, ал сол жақтан Украинаның Днепродзержинск қаласына оқуға кетеді. Онда ол жаңа достар тауып, мықты ұстаздар мен тәлімгерлерден өмірлік сабақ алады. Оқуы біткен соң Сұлтан туған жеріне оралып, ептілігі мен көшбасшылық қасиетінің арқасында Орталық Азиядағы ірі металлургиялық комбинаттың басшылығына дейін көтеріледі.



Киноэпопеяның сценарийін танымал қазақ драматургі Шахимерден Құсайынов пен режиссер Рүстем Әбдрашов елбасының кітаптарының сарыны бойынша жазған. Сонымен қатар, фильмде Нұрсұлтан Назарбаевтың достары мен әріптестерінің естеліктерінен көріністер бар.

Фильм сюжеті өткен ғасырдың 50-60 жылдарына негізделгендіктен киногерлер сол кезеңнің интерьерін жасау үшін біраз тер төккен. Бұл жауапты істі қоюшы-суретші Сәбит Құрманбеков («Балалық шағымның аспаны») мен Өмірзақ Шманов («Отырардың күйреуі») алып шыққан.

Фильм Қарағанды, Теміртау, Днепродзержинск, Мәскеу, Киев, Минск, Хельсинки және Хаапсалу (Эстония) қалаларында түсірілген және онда ойлап табылған кейіпкерлер жоқ десе де болады, сонымен де ерекше.

Басты рөлді белгілі актер Нұрлан Әлімжан сомдайды. Сонымен қатар фильмде ҚР халық әртісі Нұржұман Ықтымбаев, Бақытжан Әлпейісов, Жан Байжанбаев, Дәурен Серғазин, Төлепберген Байсақалов, Мадина Есманова, Ержан Түсіпов және ресейлік Валентин Гафт, Виктор Сухоруков, Сергей Шакуров, Наталия Аринбасарова, Мария Голубкина және Дарья Александрова ойнайды.

Зымырап бара жатқан пойызда бір қария аңдаусызда өзінің жаңа ғана сатып алған, су жаңа аяқ киімінің бір сыңарын терезеден түсіріп алады. Маңындағы жұртшылық қарияның көңілсіздігіне бас шайқай әттеген-айлап тұрғанда, әлгі қария ойланбастан екінші сыңарын да терезеден сыртқа лақтырып жібереді. Мұны көрген жұртшылық аңтарылып қалғанда, әлгі қария түсіндіре: «Бұл аяқ киім қаншалық қымбат болса да, қазір оның мен үшін ешқандай да құны қалған жоқ, ал егер басқа біреу бұл бір жұп аяқ киімді тауып алса қажетіне жаратуына болады ғой» дейді.

Орны толмас өкінішке азаптанып уақыт өткізгеннен гөрі, оны ертерек ұмытқан жөн.

Әйелі ас үйде тамақ жасап, әбігерленіп жатқанда күйеуі жанына келіп ауыз жаппай сөйлеп мазасын ала бастады: «Ақырын, абайла, от тым күшті болып кетті, май қызды, тым көп салып жібердің, тұзды азырақ қос, балықты тез аудар...»

«Ойбай!» әйелінің шыдамы кете айғайлап жіберді.

«Мен қалай тамақ жасауды білемін!»

«Солай, сен білесің жаным, - деді күйеуі аспай-саспай, - Мен тек саған, мен көлік жүргізіп отырғанда сен жанымда осылай мазамды алғанның қандай әсер беретінін сезіндіргім келген!» деді.

Басқаларға кешірімшіл болудың түк те қиындығы жоқ, тек қарсы жаққа өзіңізді қойып бір рет ойланып көрсеңіз ғана жеткілікті.

Өмір бойы ағашшылықпен айналысқан қарт қызметші демалысқа шығу алдында тұр. Бастығы оны қия алмай, ең соңғы рет бір үй салып беріп, сосын демалысқа шығуын өтініпті. Ағашшы келісімін беріпті. Бірақ жұмысқа титтей де құлқы болмай, тым салғырт, қолының ұшымен істепті. Ағаш материалдары да сапасыз, жөнді бір үйді тұрғызыпты. Жұмыс аяқталған соң қожайыны келіп бұл үйдің демалысқа шыққалы тұрған өзіне тиеселі екенін айтып, құттықтап, жөніне кетіпті.

Бұл салғаны өзінің үйі екенін білген ағашшы қатты өкініпті.

Өмірде барлық істі өз ісіңдей көріп атқарсаң ғана одан бір нәтиже шығуы мүмкін.

Бір күні үйдің сабалақ құйрық көр тышқаны абайсызда жарты шелек күріштің ішіне түсіп кетіпті. Ол ойда-жоқта мұндай мол олжаға кенелгеніне мәз болып, маңында басқа қатердің жоқ екенінен көзі жеткен соң, күріштен тоя жеп ұйықтап қалыпты. Осыдан кейінгі күндерде тышқанның тамаша өмірі жалғасып жатады. Әрине, қамсыз күндер тым ұзаққа бармайды. Ол күріштің аз қалғанын сезсе де, оны қиып тастап кетуге көзі құрғыр жібермепті. Ақыры күріш те таусылыпты. Енді тышқанға шелектен шығу мүлде мүмкін емес еді. Ол осылайша шелектің ішінде аштан өлді.

Қазіргі өмір қам-қайғысыз болғанымен, басымызға қауіп пен қатер, қиыншылық кез келген уақытта түсуі мүмкін. Әне, соларға дайынсыз ба?

Қоян бір күні көл жағасына балық аулауға барыпты. Өкінішке орай бірінші күні қармағына ешқандай да балық ілінбепті. Екінші күні де құр қол қайтыпты. Үшінші күні де солай. Төртінші күні мүлде тым сызбапты. Бесінші күні көл жағасына келіп, қармағын құрып жатқан қоянға көлден бір балық секіріп шығып: «Сен бүгін сәбізді тағы жем етпекші болсаң көретінді көресің!» депті.

Сенің бергің келгені тек қана сенің «бергің келгені», әсте оның «алғысы келгені» емес, өзіңнің ғана ойыңмен жасалған кез келген іс қашан да бағасыз.

Жазушының досы дәрігер еді. Бірде оның алдына қатерлі ісік ауруына шалдыққан бір науқас келіпті. Оның ауру бөлігін кесіп алып тастауға операция сәтсіз аяқталып, жара қайта тігіліп тасталады. Операция жасатқан кісі дәрігерлердің медицналық сөздерін түсінбей, ауруым жазылды деген оймен ауылына қайтып кеткен. Бір жылдан кейін қайталай тексеруге келген әлгі кісі тексеру нәтижесі бойынша ауруынан құлан-таза айығып кетеді. Сосын медицина ғылымдарының докторы болып жүрген жазушының досы, бұл саланы тастап, писхология ғылымын зерттеуге ауысады.

Көтеріңкі көңіл-күй ғана науқастың ең жақсы емі.

Сол жылы ол кофеханада досын күтіп отырғанда, бір бойжеткен қасынан өтіп бара жатып: «Сен Уан жеңгейдің таныстыруымен қалыңдық іздеп келдің бе?» деп сұрады. Ол басын көтеріп бажайлай қарап еді, бұл бойжеткен дәл өзі армандап жүрген, көкейіндегі көптен күткен аруы екен. Ол аз-кем іштей ойланды да, не де болса тәуекел деп: «Иә, мен боламын. Кел отыр...» әңгіме бастап кетіп еді.

Той күні түні ол әйеліне бар шындықты айтты: «Дәл сол күні мен сені іздеп бармаған едім... Тіпті Уан жеңгейді де танымаймын» деді.

Әйелі де күлімсіреп: «Мен де ондай адамды танымаймын, тек сенімен танысу үшін әдейі айтып едім...» деді.

Орайы келгенде ойланып тұрма, қарманып қал!

Тәуелсіздік

Еркіндігім.
Қасиеттім.
Қастерлім.
Өзің барда өзегімде жоқ шер мұң!
Кеше сенің келбетіңді арман ғып,
Боданына бұғауландық басқа елдің.
Бабалардың басын тігіп бәйгеге,
Аналардың жанарына жас бердің!
Уа, Еркіндік,
қош келдің!


Өзегімді өртке ораған қоғамда,
Өз үйіме өзім өгей болам ба?!
Алшаң басып жүре алмаса алты алаш
Азаттығым! Қадірің де жоқ онда!
...Саған жету қиын болса қаншалық,
Сақтап тұру қиынырақ одан да!
Алла берген азаттықтың әр сәті-
Аманат қой
Маған,
Саған
Оған да!


Саясатқа сермей алмай семсерді,
Езгі күнге тері қылдым еңсемді!
Желтоқсанда жалын атып жастығым,
Құрсау болған темір қоғам теңселді!
Есте даңқы қыршындардың қалды ма,
Сексен алты ерлігім бе-ей, ең соңғы!?
Уа, еркіндік,
Құның немен өлшеңді!?


Уа, еркіндік!
Құның немен өлшенді?!
Сені көксеп
Боздақтарым өлсе өлді!
Сенсің менің ең ғажайып өлеңім,
Ең шуақты,
Ең шырайлы,
Ең шерлі!
Әр таңыңды сүйіншілеп тұрайын-
Құдай берген ғұмырымда өлшеулі!

Қалқаман Сарин

Желтоқсан алаңындағы жыр

Ұжданымды ұлтан етпек табанға,
Қарғыс айтып қан соқталы зауалға.
Айналып жүр қазақтың кең аспанын,
Ұлы ерліктің сыймас жыры қағазға.


Ей, намыстың найзағайдай ұлдары,
Қызыл тілін қылыш еткен қыздары!
Қанды тарих қалшиып тұр мәңгіге,
Жанарында - Желтоқсанның ызғары.


Не көрдің сен қара жұлдыз, қара аспан,
Қан жұттың ба сен де қайсар қазақтан.
Өрімдей қыз өлмес ерлік жыры боп,
Саған қарай рухы ұшып баратқан.


Жер бетінде жеңіс алған белестер -
Есіл бабам ерлік қылған егестер…
Желтоқсанда қайта шауып басына,
Буырқанған бабам қаны емес пе ол!


Оу, мені кім дейсің?!
Қарсы алдымда хас жауымның қаңқасы,
Қос қолымда Қобыландының балтасы.
Азығыма ақ анамның малтасы,
Азуымда найза таудың жаңқасы.
Қонысыма көз қызартқан қалмақтың,
Қанжығама басын берді қаншасы.
Тұлпарының тұяғымен сызылған,
Қазақтың бай даласының картасы.


Ей, ұлы Алаң, лаңды Алаң!
Өзен шайып, өте алмайтын қанды Алаң.
Қара жерден шөлі қанған сенсің-ау,
Қан мен жасқа әлі шөлі қанбаған.


Сұрап алып сұрқы кеткен айдан нұр,
Азаттыққа арпалысқан майдан бұл.
Құрмет саған, Желтоқсандық боздақтар,
Өшпейтін жыр бұл- алаңға ойған жыр!


Солмайтын гүл, бұл алаңға қойған гүл,
Солмайтын гүл ойсыздарды ойландыр.
Орысшалап қала қызы қарқылдап,
Бір-біріне қар лақтырып ойнап жүр…


Кім бар енді тағдырына үңілер,
Босамаған болат жүрек, сірі қол.
Жалғыз өзі жаттап жүр ме ішінен,
Тас түрменің жазып болып жырын ол?
Қатал уақыт заулап бара жатыр-ау,
Әділетті әлі іздеп жүр тірілер.


О, желтоқсан аждаһамен алысқан,
Соған жаны жігеріңді жанытсаң.
Қайраттардың рухын айт алдымен,
Жер бетінде қай қазаққа жолықсаң.


Жасыл шарда қазақ деген атыммен,
Қанаттасып ұшып барам ғасырмен.
Желтоқсанда жауап бергем жаһанға,
Бодандыққа бағынбайтын басыммен!

Тәуелсіздік, тәтті үмітім едің сен...

Бостандығым! Тосқан күнім азалдан,

Жиырма жыл – аспан кірсіз, ажарлы ән.

Сен келгенде серпілгенмін қайғыдан,

Сен келгенде сары мұңнан тазарғам.



Ессіздерде есем кетті қаншама,

Кездерде өтті шындық іздеп шаршаған.

Тәуелсіздік тәтті үмітім едің ғой,

Талай таңдар таңдайымда тамсаған.



Беу, Азаттық! Болсаң бізге баянды,

Аранына кетпей тұрып аярдың.

Бодан болып көз ілгенмін кеше мен,

Бүгін таңда бостан болып ояндым.



Базарында мұң мен шаттық бір жүрген,

Дүрмек күннің алдамшысын кім білген?..

Желтоқсанда мұз шайнаған көкемнен,

Тамған қанға өсіп шыққан гүлмін мен.



Жебесімін көбе бұзар түркінің,

Егесімін күллі түркі жұртының.

Назарына түспесе де дұшпанның,

Жанарыма тұнған шықты іркідім.



Буырқанса, күнді тұтып, ай жапқан,

Намысының найзағайын ойнатқан.

Ұлы көштің үзілмеген арқауы,

Қарға бойлы Қазтуғаннан – Қайратқа.



Дастаным бар балбал тасқа қашаған,

Аспаным бар ала бұлттан босаған.

Асылына ие болған Алаштың,

Айналайын менің алтын босағам.

Әлия Дәулетбаева



Тәуелсіздік аларда

Кие бітер хан болсам тақта маған,

Бара-бара жан қалмас жақтамаған

Күнәм қалса тарихты кері аударып,

Салт бойынша өзімді ақтап алам.

Бастан шіріп балық та тас болады,

Шірікті жеп қоғам да мас болады.

Ұйым, жиын патшаның тонын киіп,

Шаштараздың алғаны бас болады.



Қан жалғасса билікте, ми кетеді,

Зәрі ішсең мезгілдің билетеді –

Арың, барың, тіл, ділің қош айтысып,

Ғаламдасу рухыңды күйретеді.



Тәуелсіздік!

Ұқпасам нарқыңды анық –

Қабылдармын қашсам да "артын бағып",

Бергеніңнің қадірін кеш ұқтырмай,

Тек меңгерер ми берсін Алтын балық!

Аманғазы Кәріпжан

Көк тудың желбірегені

Көк тудың желбірегені

Қазақтың асқақ беделі.

Махаббат, қайрат екеулеп,

шымырлатқаны денені.

Көк тудың желбірегені –

жаныма қуат береді.

Таласқа түссе жан мен ту

жан емес

маған керегі –

Көк тудың желбірегені.



Көк тудың желбірегені –

елдіктің асқақ өлеңі,

әр жаққа тартпай, Қазағым,

бір сөзге жинал дегені.



Көк тудың желбірегені –

бақыттың елжірегені,

қиырда қалған Қазақтың

Азат Отанға жете алмай

көзінің мөлдірегені.

Алмас Ахметбекұлы

Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігіне 22 жыл толуына орай біз сіздерге тәуелсіздік туралы мақал-мәтелдердің топтамасын ұсынамыз.

Азат елдің аспаны ашық



Егемен елдің еңсесі биік



Тәуелдінің соры қалың, тәуелсіздің бағы басым



Азат елін сүйген ұл — бақытты

Жаңа жұртын сүйген қыз — бақытты



Тәуелсіздік туы — асқақ



Егеменді ел көрікті

Бетегелі бел көрікті



Тәуелді елдің сұлтаны болғанша, тәуелсіз елдің ұлтаны бол!



Тәуелсіздің тынысы тарылмайды, тәуелдінің ырысы жарымайды



Тәуелсіздік – тарих тұлпарының қос тізгіні



Тәубенің зоры – Тәуелсіздік



Тәуелсіз елдің ұлы – өжет, қызы – қайратты, халқы – қаhарман




Ханның да, қараның да рухани өзегі – тәуелсіздік. Өзегінен айырылған ел өледі

Қазақстан Республикасының Тәуелсіздігіне 22 жыл толды. Тәуелсіздікке тәу етіп жүрген тек біз ғана емес. Әлемнің қаншама мемлекеті осы күнге жету үшін талай белесті артта қалдырды. Сондықтан бүгінгі ұрпақ өз елдерінің азаттыққа жеткен күнін аса құрмет тұтып, дәл сол күнді тойлауға келгенде еш тартынып қалмайды. Ендеше бүгін біз сіздерге өз елімізден бөлек басқа да әлем жұртшылығы мемлекеттерінің басты мерекесі саналатын Тәуелсіздік күнін қалай тойлайтынымен бөліспекпіз.

АҚШ Тәуелсіздік күнін қалай тойлайды?



АҚШ-тың Тәуелсіздік күні (4 шілде)– патриоттық қойылымдармен өтетін ұлттық мереке. Бұл мереке жаз мезгілінің еншісіне тигендіктен американдықтар елінің Тәуелсіздік күнін ашық аспан астында өткізеді. АҚШ Тәуелсіздік күні федералдық мереке болғандықтан дәл осы күні бүкіл федералды институттар мен органдар жұмыс жасамайды. Көптеген саясаткерлер өз рейтингін көтеру жолында халық көп жиналатын қоғамдық орындарға шығып, елінің заңын, саясатын тарихы мен халқын мақтай отырып жалынды ұрандар айтады.

Ал отбасы мүшелері дәл осы күні көкке шығады. Егер тәуелсіздік күні сенбіге түсіп екі не үш күндей демалыс берілетін болса олар достарымен немесе туыстарымен жиналып үш күндік саяхатқа шығады. Өздерінің көліктерін және үйлері мен көшелерін елдерінің туының түсіне сәйкестендіріп қызыл, ақ және көкшіл түстермен сәндейді. Алаңдар мен көшелердегі шерулер таңертең ұйымдастырылса, түн болғанда қаладағы ашық алаңдар мен саябақтарда от шашулар атып көңіл көтереді. От шашулар атылып жатқанда патриоттық әндер беріледі. Солардың ішінде «Американы сақта, Құдай», «Америка керемет», «Америка», «Бұл ел – сенің елің» секілді әндер ашық аспан астында қалықтайтын болады. Мерекелік от шашулар халықтың назарына әр штатта ұсынылады. Онымен қоса американдықтар үкіметтің ұйымдастырған от шашу шоуынан бөлек, өздері де өз қаражаттарына түрлі от шашулар сатып алып атып жатады. Әйткенмен қауіпсіздік үшін көптеген штат билігі халықтың өз еркімен от шашулар жаққанына қарсы болады.

Үндістан Тәуелсіздік күнін қалай тойлайды?



Үндістанның Тәуелсіздік күні (15 тамыз) – Үндістанның мемлекеттік мерекесі. Бұл күнгі басты шара Нью-Дели қаласында Үндістанның премьер-министрі мемлекеттің ұлттық туын көтеруімен басталады. Осы шарада әлемнің бүкіл түкпіріне тарайтын тікелей көрсетілім арқылы үкімет басшылар Үндістанның тәуелсіздікке жету жолындағы тарихы мен жетістігі жайлы сөйлейді. Алдағы даму жолы мен болашақ бағдарламалар да қызу талқыланып сұрақтарға жауап беріледі. Үндістанның әскері әл-ауқаты мен мәдениетін таныту мақсатында ұйымдастырылатын бояуы қанық шерулер мерекенің ең маңызды бөлігі болып саналады.

Украина Тәуелсіздік күнін қалай тойлайды?



Украинаның Тәуелсіздік күні (24 тамыз) – Украинаның мемлекеттің мерекесі. Бұл күнгі маңызды шаралардың көбі Украина астанасы Киев қаласында өтеді. Мереке президенттің тәуелсіздік жолында құрбан болған тұлғалардың ескерткішіне гүл қоюымен басталады. Одан соң Украинаның тыныштығы үшін жалбарынып оқылатын дұғаға қатысады. Жыл сайын Киевте осы мерекеге орай әскери шерулер ұйымдастырылады. Сонымен қатар концерттік шаралар мен басқа да жиындар да ұмыт болмайды. Орталық алаңдар мен саябақтарда үлкен көлемде қалалық жәрмеңкелер мен көрмелер ұйымдастырылады. Мерекелік шаралар түнде от шашулармен жалғаса береді.

Чили Тәуелсіздік күнін қалай тойлайды?



Чилидің Тәуелсіздік күні (18 қыркүйек) – Чилидің басты ұлттық мерекесі. 18 қыркүйектен басталып, бірнеше күнге созылатын мерекенің шымылдығын мемлекеттің басшысы түріп береді. Мерекенің көп бөлігі Чили астанасында өтеді. 19 қыркүйек күні жергілікті халық Чилидің Тәуелсіздік алуына бірден-бір себепкер саналатын мемлекеттің әскери күшінің туған күнін тойлайды. Осы күні Сантьягода дәстүрлі әскери шеру өтеді.

Австралия Тәуелсіздік күнін қалай тойлайды?



Австралияның Тәуелсіздік күні (26 қаңтар) – Австралияның мемлекеттік мерекесі. Дәл осы күні елдің әр қаласында түрлі мерекелік шаралар мен шерулер ұйымдастырылады. Шаралардың ең қызықты бөлігі – от шашулар шоуы. От шашулардың түр-түрі көбіне Перт қаласында қойылады. Австралияның Тәуелсіздік мерекесі күні Сиднейде музыкалық фестивальдер шымылдығын түреді. Канберр қаласында тірі музыка байқауы өтеді. Осы шараларда жұрт жылдың "австралиялық тұрғынын" анықтайды. Бұл күні мемлекет халқы австралияның туы бейнеленген киімдер мен бас киімдер киіп көңілденеді. Осы көңіл-күймен өз үйлерін шарлармен және елдің басты рәмізі саналатын тумен әсемдейді. Тәуелсіздік күні австралиялық қызметкерлерге шетелдегі әріптестері сыйлық жолдайды.

Тәуелсіздіктің алтын бесігі - Алматы. Бүгін назарларыңызға Алматы қаласындағы Тәуелсіздік мерекесінің ұлықталуына арналған түрлі билбордтар мен әлеуметтік құттықтау шараларының өтетін орындары жайлы фоторепортаж ұсынамыз.



Алматыда мамыражай күн райы Көк туымыз ілінген құттықтауларды желбірете түсуде.





Тәуелсіздік монументі.



16 ЖЕЛТОҚСАН - ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ТӘУЕЛСІЗДІК КҮНІ.



Тәуелсіздіктің тамыры сонау арғы заманда, шашақты найза ұстап, қайқы қылышын сермеп, қазанатын ойнатған батыр бабаларымыздан бастау алады.



Биліктің түп-төркіні халықтың өзінде.



Студенттер көзайымына айналған сарай да жастарға отаншылдықты нәсихаттап тұр.



Кішкентай бұрышта тұрса да, көңілге медеу.



Ұлтын сүйген, елінің намысы жолында қыршын кеткен жастарға үлкен құрметіміз бар екенін, асқақ мақтанышымыз екенін айтқымыз келеді.



Қала халқының назарына ұсынылған билбордтардың бірі.





Алматы - Тәуелсіздіктің алтын бесігі.

Жаңа жылға сыйлық таңдауда күмәнданып жүрсеңіз, жұлдызжорамалымен қатар жүретін сандар жайлы ғылым – нумерологияға жүгініңіз. Нумерология адам өміріне қатысты қандай да бір сандардың сырын ашып, қажет кісі жайлы көп нәрсе айта алады. Сыйлықты да адамға байланысты сандарға қарап таңдауға болады, әрі бұл "Не сыйлаймын?" деген бас қатырарлық сұрақты шешудің оңай жолы.

Біріншіден, сыйлық беретін адамның туған күнін біліп алыңыз. Ондағы сандардың барлығын қосып, бір санға дейін келтіріңіз. Мысалға: 16.03.1991. 1+6+0+3+1+9+9+1=30; 3+0=3.

Енді соңғы пайда болған санға қатысты сипаттаманы оқып, сүйіктіңізге, жақыныңызға, анаңызға, әкеңізге, достарыңызға, құрбыңызға, әріптестеріңізге сай келетін, көңілдерінен шығатын керемет сыйлық ала аласыз.

1



Мұндай адамға тұрмыста қажет болып қалатын, пайдалы сыйлық алған жөн. Алайда сыйлықтың қымбат, әрі көрнекті болғаны дұрыс. Сапалы сөмке, теледидар, қымбат көрінетін қаламсап, әшекей бұйымдар. Соңғысы топаз не кәріптас (янтарь) асыл тастарымен болғаны дұрыс. Сыйлығыңыз пайдалы, сапалы және қымбаттау болсын.

2



Бұл кісіге тренинг, семинар, командалық шараларға сертификат, романтикалық кешкі асқа, театрға, қаладағы қандай да бір мәдени шараға билеттер сыйлап көріңіз. Сонымен қатар бұл жан өз қолыңызбен жасаған сыйлықты да үлкен қуанышпен қарсы алады. Мұндай адамға қарым-қатынас пен көңіл маңызды, олар жақсы ниетпен сыйлаған кез келген сыйлыққа мәз болады. Ал аруларға әшекей бұйым сыйлауға ниеттенсеңіз, тастар ретінде маржан, ай тасы немесе жолбарыс көзін (тигровый глаз) сыйлаңыз.

3



"Үштіктер" көпшіліктің назарында болғанды ұнатады, сол себепті өзінің сыртқы келбетіне көп көңіл аударады. Мұндайларға сұлулық салонына, спа-салонына абонемент, косметика құралдарын, әдемі аксессуарлар сыйлаған дұрыс. Аруларға аметист тасы бар әшекей бұйым сыйлауға болады.

4



Бұл санның "өкілдері" пайдалы, жұмысына қатысы бар сыйлықтарды қуана-қуана алады. Сонымен қатар үйде, шаруашылықта да пайдалы сыйлықтар оларға жат емес. Мысалға ас үйге қажет құрал немесе кішкентай үстел шамы олар үшін таптырмас сыйлық болады. Ал егер бұл кісіге әшекей бұйым сыйласаңыз, сапфир көзді сырға немесе сақина таңдаңыз.

5



Нумерология бойынша 5 саны түскен адамдар саяхат сүйгіш болады. Оларға қымбат саяхат сыйлай алмасаңыз да, кішігірім экскурсия, қала маңындағы жерлерге бір күндік саяхатқа жолдама сыйлаңыз. Сондай-ақ саяхатқа, белсенді демалуға қатысты тауарлар да бұл адамды қуантады. Бұл көңілді жандар түрлі кешкі отырыстар мен жиындарды да жақсы көреді. Егер таңдауыңыз әшекей бұйым болса, бұл жанның көңілі тек гауһар тастан шығатындығын біліңіз.

6



Бұл жандар – жоғары талғам иесі. Олар қабырғаға ілуге болатын сурет, ерекше кітап, үй интерьеріне арналған ұсақ-түйектер, әсіресе ескі заттарды қалайды. Жігіттерге үй шаруашылығына қажет құрал-саймандар сыйлауға болады. Ал әшекей бұйым таңдасаңыз, бирюза мен изумруд атты жасыл тастарға көңіл бөліңіз.

7



7 саны түскен жандардың интуиция, яғни ішкі түйсігі дамыған. Олар түрлі ойларға беріліп, философияға салынады. Мұндай жандарға не өте қымбат, не өте ерекше сыйлықтар сыйлаған дұрыс. Кітап – 7-ліктер үшін мінсіз сыйлық. Олар сапалы киім, түрлі тренингтерге сертификаттарды да қуана алады.

8



Мұндай кісілер сыйлықта оның іші емес, сыртқы орамасын басты санайды. Демек оған арналған сыйлығыңыздың орамасы мінсіз болуы керек. 8-діктің көңілінен шығатын сыйлық табу да оңай емес. Шынын айтсақ, бұл адамды дүкенге бірге ертіп, өзі таңдаған сыйлығын алып беру әлдеқайда жеңіл. Олар иіссуларға құмар, сағат, фотоаппарат сынды техниканы да қалайды. Рубин, сапфир тастарымен безендірілген әшекей бұйымдар оларға өте жарасады.

9



Бұл жандар стилі дамыған нағыз романтиктер. Сәнді, заманауи сыйлықтарға құмар. Әдетте 9-дықтардың сүйікті бренді, стилі болады. Сыйлығыңызды соған қарай таңдай аласыз. Олар романтикалық сыйлықтарды да қуана алады. Мысалға арнайы сол адам үшін өзіңіз салған сурет, жасаған фото коллаж оның жүрегін елжіретеді. Әшекей алсаңыз, рубин тасымен безендірілген түрлеріне көңіл бөлген жөн.

Алда келе жатқан Тәуелсіздік күнімен құттықтай отырып, назарларыңызға Тәуелсіздік, еркіндік туралы ойшылдар айтқан орамды ойларды ұсынамыз.

Қоршаған орта бізді істегіміз келмеген нәрсені жасауға итермелейді. Тек өте аз адамдар тобы ғана стереотипті жеңуге қауқарлы. (Белгісіз автор)
Ағысқа қарсы жүзгенде ғана еркін ойдың не екенін түсінесің. (Белгісіз автор)
Құл ешқашан тәуелсіз болуға ұмтылмайды, оның арманы – өзге құлдардың үстінен қарау. (Габриэль Лауб)
Адам алаң үшін емес, тәуелсіздік үшін жаралған. (Спартак)
Кейде тәуелсіз ой біз ұйықтап жатқанда оянады. (Леонид С.Сухоруков)
Біз Италияны құрадық, енді италиялықтарды жасап шығарайықшы. (Камилло Кавур)
Өз өзін тапқан адам өзге адамның пікіріне бағынышты болудан арылады. (Георгий Александров)
Адам табиғатынан-ақ тәуелсіз болуға жаралмаған. (Люк де Копье Вовенарг)
Нағыз еркіндік – жалғыз қалу. Сол кезде ғана ешкімге тәуелді болмайсың, саған да ешкім тәуелді болмайды. (Белгісіз автор)
Бәрінен де тек қана өзіне бағынышты адам бақытты. (Цицерон)
Біздің жұрт бостандық, теңдік, құрдастық, саясат ісін ұғынбаса, тарих жолында тезек теріп қалады.
(Әлихан Бөкейханов)
Тәуелсіздіктің тар жол, тайғақ кешуінен, беттен қағар желінің есуінен тайсалмауға тиіспіз. (Нұрсұлтан Назарбаев)

Салт-дәстүрлеріміздің кейбірі халық арасында кеңінен пайдаланылып жүрген болса (айдар тағу, қонақ кәде, бастаңғы және т.б.), кейбірі ұмыт қалып барады. Әсіресе жастарымыз біле бермейтін салт-дәстүрлеріміз жетерлік. Ата-бабаларымыздан мұра боп қалған салт-дәстүрлер әрдайым игі мақсаттар үшін қолданыста болған. Сол себепті оларды біле жүру, кей-кейде өмірде іске асыру да артық етпес.

Ақсарбас атау. Қауіп-қатерге ұшырағанында «А, Құдайым оңдасын! Мені осы қиындықтан құтқара гөр! Ақсарбас!» деп құдайы атайтын болған. Мұндай жағдайда «Ақсарбас!» деп үш рет айқайлаған. Сосын қауіп-қатерден аман қалғанында әлгі адам ауыл аймағын шақырып құдайы берген. Ақсарбасқа шалынатын малдар: бозқасқа (қой), көкқасқа (жылқы), қызыл-қасқа (сиыр). Адам ақсарбас атағанда қай малын айтса, соны құдайыға союға тиіс.

Асату. Бұл дәстүр Сәбит Мұқановтың «Халық мұрасы» деген кітабында толық баяндалған. Дастарқан басында ет жеп отырғандар тоғая бастағанында, төрде отырған ақсақал қалған етті қолымен қонақтарға, жас балаларға асатады. Бұрындары ауыл балалары ет асаймыз деп қонақ келген үйдің қасында жүретін-ді.

Ат тұлдау. Ер адам қайтыс болғанында мініп жүрген атының жал-құйрығын күзеп, оны бос жібереді де, өлген адамның жылында сол атты әкеліп сояды.

Аунату. Қазақтар үйіне келіп қонақ болған, қонып кеткен адамдардың отырған, жатқан жеріне «баламыз осы атасына тартсын, бойына осы атасының қасиеттері қонсын» деп балаларын аунатып алатын болған. Елге, ағайынға сыйлы азамат кіндік қаны тамған туған жеріне келгенінде халық, туған-туыстары, дос жарандары оны сол жердің топырағына аунатып алған. Шыңғыс Айтматов үйіне Мұхатр Әуезов келгенінде, ол отырған орындыққа ұлын аунатып алған көрінеді.

Аяғына жығылу. Кешірім сұраудың ең үлкен, кішіреюдің ең ауыр түрі – осы ғұрып. Оны орындағанда айыпты адам жанына абыройлы, қадірлі кісілерді ертіп алып, тисті адамның үйіне рұқсат сұрап кіріп, кешірім сұрайды. Айыбы үлкен болса, айыпкер өзі кінәлі болған адамның аяғына жығылып, оны құшақтаған қалпы жылап, кешірім сұрап, жалынған. «Аяғына жығылу» - әрі ғұрып, әрі жазаның бір түрі.

Байғазы беру. Үлкеннің кішіге, яғни балаға беретін сыйы. Жас ұл-қыз, бойжеткен, бозбала жаңа киім кигенде, жаңа зат алғанда аға, апа, ата-әжесінен, туған-туыстарынан оған байғазы сұрайды. Олар байғазыға ақша, мал, мүлік, әйтеуір бір зат беріп, құтты болсын айтады.

Босаға майлау. Жастар шаңырақ құрғанында немесе біреу жаңа үй алғанында жақын туған-туыстары келіп жаңа үйдің босағасына май жағу салтын жасайды. Ол осы үй берекелі, майдай жұғымды, көптің үйі болсын деген ниеттен туған. Босағасын майлаған адамға шаңырақ иелері кәде береді.

Енші беру. Ата-анасы баласы балалы болғаннан кейін «енді өз күндерін өздері көре алады» деген сенімге келіп, отау тігіп, бөлек шығарады. Сонда малынан – мал, мүлкінен – мүлік бөліп береді, ыдыс-аяқ сыйлайды. Оған келіннің төркінінен келген дүниесі қосылып, жас жұбайлар жеке шаңырақ болып шыға келеді. Мұны енші беру деп атайды. Ата-анасы қайтыс болса, олардың малы мен дүние-мүлкі қалған ағасы інісіне еншібас беруге тиіс.

Ерулік беру. Ауылға басқа жақтан бір үй көшіп келсе, бауырларының бірі туған-туыстарына жапсарлас келіп қонса, көрші-қолаң немесе жақындары жаңа үйге «ерулік» деп ас пісіреді, табақ тартып, қонақасы береді. Осылайша қазақтар танысын, танымасын бір-бірін бөтенсімей, өз ортасына тарта білген.

Жылу жинау. Бір бақытсыздыққа ұшырағанында, үй мүлкі, малынан айырылғанында ауыл тұрғындары, көрші-көлемі, туған-туыстары мал, дүние, ақшалай көмек көрсетеді. Мұны олардың ор тасынан бір адам ұйымдастырады. Бұл жәрдем – жылу жинау деп аталады. Арам жолмен шығынға ұшырағандарға жылу жиналмайды. Олар: дүние-мүлкін қартаға салып ұтқызып жібергендер, зинақорлыққа салғандар, ішіп құртқандар, қоғамның, мемлекеттің дүние-мүлкін жеп қойғандар.

Қазан шегелеу. Жақын туыс, әзіл-қалжыңы жарасқан адамдардың үйіне екі-үш адам бірге барып: «Осы үйдің қазанын шегелей келдік» дейді. Бұл олардың түстеніп, ет жеуге келгендігі. Үй иесі оған әзілмен жауап қайтарып: «Жақсы болды, қазан шегелейтін адам таба алмай отыр едік» деп қонақжайлық танытады, әйелі ет асып қонақасы береді.

Қалау айту. Біреудің жақсы малына, мүлкіне көңілі кеткен адам сол үйдің иесіне немесе әйеліне, баласына соған лайықты бағалы бір тарту әкеліп, әлгі дүниені, жануарды «менің қалауым осы» деп сұрайды. Кейде үй иесі мұндай сыйлы, жөн-жоралғысымен келген қонаққа өзі сөз салып: «Бұл үйден қалаған бір заттың бар ма? Қалауыңызды айтыңыз» деп сұрап, қалаған затын сыйлайды.

Мойнына бұршақ салу. Ертеде баласы жоқ адамдар мойнына көгеннің бұршағын салып Құдайдан перзент сұрап жалбарынған, жылаған. Мойынға бұршақты бала тілегенде ғана салады.

1 желтоқсан таңертеңгі сағат 11:00-де Алматы технологиялық университетінің базасында «Болашағымыз – бірлікте!» атты белсенді жастардың форумы өтеді. Шараны ұйымдастырушы Қазақстан Республикасының кәсіподақ федерациясы. Форумның мақсаты саясатқа қабілеті бар жастарды ортақ мәселелерді шешуге жұмылдыру. 550 адам ат салысатын форумға Олимпиада чемпиондары, әлемдік деңгейдегі спорт шеберлері, даңқты боксшы Ермахан Ибрагимов, ауыр атлетика чемпионы Светлана Подобедова, өзге де спорт және мәдениет қайраткерлері, кино жұлдыздары қатысады.



2013 жылдың 1 желтоқсанында Медеу ауданының әкімшілігінің қолдауымен сағат 16:00-де Фурманов көшесінде орналасқан «Рамстор» ойын-сауық сауда орталығының алдында бал билерінен жарыс өтеді. Бұл шара салауатты өмір салтын қолдайтын барша қала тұрғындарына арналған. Ұйымдастырушылардың айтуынша, шара тұңғыш Президент күніне арнайы ұйымдастырылып отыр. Аталған мерекеде «Қиял» мектебінің мәнерлеп сырғанаушылары тәжірибелерімен бөлісіп, балаларды тегін сырғанатады деп жоспарлануда.



Бұдан өзге кешкі сағат 19.00-де Тәуелсіздік алаңындағы "Алмалы" ойын-сауық орталығының аймағында шырша жағылады. Тұңғыш Президент күніне тура келетін салтанатты мерекеге Алматы қаласының әкімі Ахметжан Есімов қатысады.

Бүгін - Тұңғыш Президент күні. Аталмыш мерекеге орай Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың кітаптарына қысқаша тоқталып өтуді жөн көріп отырмыз.



Н.Ә.Назарбаевтың кітаптары:

«Қазақстан жолы» – Елбасының кітабы Қазақстанның қазіргі тарихының аса күрделі де жарқын сәттерін баяндайды. Тоғыз тараудың әрқайсысы, тәуелсіз жас мемлекетіміздің қалыптасу жолындағы айшықты қадамдарын ашып көрсетеді. Бұл - Қазақстанның 2030 жылға дейінгі Даму стратегиясын жасау жөніндегі жұмыс, қазіргі қолданыстағы ел Конституциясын қабылдау үрдісі, мұнай-газ ресурстарын игеруді бастау, ұлттық валютаны енгізу және табысты банк жүйесін құру туралы жазылған еңбек. Жекелеген тарауларда жекешелендіру мен жер реформасын жүргізу үрдісі әңгімеленеді, елорданы Астанаға көшіру және Қазақстан азаматының тұңғыш ғарышқа ұшуы айтылады. Кітап Президенттің ел жастарына арнаған үндеуі түрінде ойластырылған. Автор бұл кітаптың Қазақстан көшбасшыларының жаңа буыны үшін қолдан түсірмейтін құралға айналар деп сенеді. (Жібек Жолы, 2012)

«Тарих тағылымдары және қазіргі заман» - Қазақстан Республикасы тәуелсіздігінің бес жылдығына арналған салтанатты жиналыста жасалған баяндама. (Қазақстан, 1997)

«Жүз жылға татитын он жыл» - Президент Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан Республикасы тәуелсіздігінің он жылдығына арналған салтанатты жиналыста сөйлеген сөзі. (Атамұра, 2001)

«Қазақстан халықтарының Ассамблеясы. 10 жыл» - Қазақстан халықтары Ассамблеясының 1-10 сессияларындағы баяндамалары жинағы. (Елорда, 2005)

«Қазақстанның егеменді мемлекет ретінде қалыптасуы мен дамуының стратегиясы» - Айқын мақсатсыз адам да, билік жүргізуші құрылым да, қоғам да өмір сүре алмайды. Саналы мұратсыз асқақ армансыз өмір сүретін адамдарды ұсақ, тоғышарлық мүдде, бір сәттік жеке бастың материалдық пайдасын ойлау стихиясы сөзсіз арбап алады. Сөйтып соның салдарынан өоғамдық азғындау басталады. Бүгінде әркімге біздің қозғалысымыздың бағытын көруге, оқиғаны болжап білуге, түпкі мақсатқа қол жеткізуге сенімді болуға мүмкіндік беретін Қазақстан қоғамы дамуының айқын және нақты тұжырымдамасы, міне, соңдықтан да қажет. (Дәуір, 1992)

«Сындарлы он жыл» - Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың кітабы Қазақстан Республикасының ішкі және сыртқы саясаты, жаһандану, есірткі бизнесі, қауіпсіздік, Каспий аймағы, халықаралық құқық, жікшілдік саласында соңғы 10 жылда әлемде және Қазақстан Республикасында болған жағдайлары мен өзгерістері туралы айтады. (Атамұра, 2003)

«Тарих толқынында» - Кітапта автор өткеннің кейбір іргелі сабақтарына жүгіне отырып, қазақ халқының тарихи жолы туралы ой толғайды, рухани мұраны дамыту мәселесіне тоқталады. (Атамұра, 1999)

«Тәуелсіздік белестері» - Қадірлі халайық! Мeн сіздeргe, Қазақстан халқына, қoғамымыздың бoлашағы мeн мeмлeкeтіміздің мұраты хақындағы өзімнің пайымдауымды жoлдап oтырмын. Мeн Сіздeргe oсынау бoлашаққа қoл жeткізіп, өз мұратымызды іскe асыруға жәрдeмдeсe алады-ау дeгeн сeнім ұялататын стратeгияны ұсынғым кeлeді. (Жібек Жолы, 2012)

«Ғаламдық қоғамдастықты түбегейлі жаңарту стратегиясы және өркениеттер серіктестігі» - Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың кітабы оның «Постиндустриялық қоғамды қалыптастыру стратегиясы және өркениеттер серіктестігі» атты алдыңғы басылымында бастау алған қоғамның постиндустриялық даму мәселелерін ғылыми зерттеуінің жалғасы болып табылады. (Жібек Жолы, 2012)

«Ғасырлар тоғысында» - Бұл кітап өз көзімізбен көргенімізді, өз басымыздан кешкенімізді, жүздес-сұхбаттас болған тұлғалардың мінездемелерін қамтығанымен, мемуар жанрына жатпайды. Егер бізге салса, бұл шығарманың жанрын «болашақ жайлы естелік» деп санаған орынды сияқты. Әрине, бір-біріне көпе-көрінеу кереғар ұғымдардан тұратын бұл сөз тізбегіне біз атымен басқаша мағына беріп отырмыз. Адамдар, әдетте, өткеннің мәніне ертеңнің тұрғысынан үңіліп түсінеді. Біз оқырмандарымыздың мәселенің байыбына басқаша тұрғыдан зер салғанын қалар едік. Өйткені сөз болатын гәптер белгілі бір нақты кезеңде, сол кезеңнің ағымдағы саясатының арнасында, белгілі бір ретпен жүзеге асқандығы даусыз. Бұл кітаптың мақсаты – расында да, болмыстарынан бедерлі жаратылған саяси ықпалдастарымыздың бейнелерін жарқыратып сомдап шығу емес. Біздің көздегеніміз – кешегі кеңестік үрдіс құлағаннан бергі кезеңде кездескен саяси мәселелердің күрделі табиғатына оқырмандарымызды өз көзімен үңілдіріп, өз тұжырымын жасауына көмектесу. (Атамұра, 2003)

«Қазақстан халқының азаматтық таңдауы - тарихи зерде, ұлттық татулық және демократиялық реформалар» - Қазақстан халықтары ассамблеясының IV сессиясындағы баяндама, Ақмола, 1997 жылғы 6 маусым. (Қазақстан, 1999)

Елбасымыздың бұдан басқа «Еуразия жүрегінде», «Ой бөлістім халқыммен», «Өзекжарды ойлар», «Бейбітшілік кіндігі», «Туған елім – тірегім», «Қазақстан-Ресей қатынастары», «Қалың елім, қазағым», «Қазақстан халқының азаматтық таңдауы - тарихи зерде, ұлттық татулық және демократиялық реформалар», «Тәуелсіздігіміздің бас жылы», «Реформаларды түбегейлендіру, жалпыұлттық келісім арқылы - жаңарған Қазақстанға», «Қазақстанның егеменді мемлекет ретінде қалыптасуы мен дамуының стратегиясы», «Әділеттің ақ жолы» және тағы да басқа кітаптары жарық көрген.

Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері мен ұлттық валютасы ел Тәуелсіздігінің нышандары болып табылады.

Қазақстан Республикасының ұлттық валютасы – теңге. Қазақстан теңгесі 1993 жылдың 15 қарашадағы Қазақстан Республикасы президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың жарлығымен айналымға шықты.



Ескі ақшаны қазақстандық теңгеге айырбастау 1993 жылы 15 қарашада сағат 8.00-де басталып, 20 қарашада сағат 20.00-де аяқталды. Ұлттық Банк бастапқыда 1 теңгені сол кездегі мың рубльге бағалаған болатын. Дегенмен, еліміздің саяси, әлеуметтік мәселелері және мемлекетаралық қатынастар ескеріліп 1 теңге 500 сомға бекітілді. Теңге бірінші айналымға кірген күні 1 доллар 4,75 теңге болып бекітілді. 1994 жылы қағаз тиындардың орнына жезден жасалынған 2,5,10, 20 және 50 номиналды монеталар шықты. Ұлттық валюта банкнот және монета түрінде айналысқа енгізілді. Қазір банкнот - Ұлттық Банктің Алматы қаласындағы Банкнот фабрикасында, ал монета - Өскемендегі Монета сарайында шығарылады.Ел Президентінің Жарлығымен 1997 жылдан бері 15 қараша төл валютамыздың туған күні әрі қаржыгерлер күні болып белгіленді. 2006 жылы 15 қарашада жаңа үлгідегі банкноттар айналысқа енгізілді.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Туы — ортасында шұғылалы күн, оның астында қалықтап ұшқан қыран бейнеленген тік бұрышты көгілдір түсті мата. Тудың сабының тұсында ұлттық өрнек тік жолақ түрінде нақышталған. Күн оның шұғыласы, қыран және ұлттық өрнек бейнесі алтын түстес.



Тудың көгілдір біртүстілігі, аспанның бұлтсыз таза күмбезін еске түсіріп, Қазақстан халқының бірігудің жоғары және игілікті идеясына бейімділігін бейнелейді. Мемлекеттік жалаудың көгілдір аясы, Қазақстан халқының жаңа мемлекет құруға ұмтылу ниетінің тазалығы мен көтеріңкілігін көрсетуге шақырады. Өз сәулесіне шомылған алтын Күн, тыныштық пен байлықты білдіреді. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Туындағы дала бүркіті қазақстандықтардың жомарттығы мен қырағылығын, пейілінің биіктігін танытады. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік Туының авторы – Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері Шәкен Ниязбеков.

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Елтаңбасы — дөңгелек нысанды және көгілдір түс аясындағы шаңырақ түрінде бейнеленген, шаңырақты айнала күн сәулесіндей тарап уықтар шаншылған. Шаңырақтың оң жағы мен сол жағында аңыздардағы қанатты пырақтар бейнесі орналастырылған.



Тұлпар — дала дүлдiлi, ер-азаматтың сәйгүлiгi, желдей ескен жүйрiк аты, жеңiске деген жасымас жiгердiң, қажымас қайраттың, мұқалмас қажырдың, тәуелсiздiкке, бостандыққа ұмтылған құлшыныстың бейнесi. Қанатты тұлпар — қазақ поэзиясындағы кең тараған бейне. Ол ұшқыр арманның, самғаған таңғажайып жасампаздық қиялдың, талмас талаптың, асыл мұраттың, жақсылыққа құштарлықтың кейпi. Қанатты тұлпар Уақыт пен Кеңiстiктi бiрiктiредi. Ол өлмес өмiрдiң бейнесi. Бiр шаңырақтың астында тату-тәттi өмiр сүретiн Қазақстан халқының өсiп-өркендеуiн, рухани байлығын, сан сырлы, алуан қырлы бет-бейнесiн паш етедi. Жоғарғы бөлігінде – бес бұрышты көлемді жұлдызбар. Бес бұрышты жұлдыз елтаңбаның тәжi iспеттi. Әрбiр адамның жол нұсқайтын жарық жұлдызы бар дегенді нұсқайды. Ал төменгі бөлігінде «Қазақстан» деген жазу бар. Жұлдыздың, шаңырақтың, уықтардың, аңыздардағы қанатты пырақтардың бейнесі, сондай-ақ «Қазақстан» деген жазу – алтын түстес. Қазақстан Республикасы Мемлекеттік Елтаңбасының авторлары – белгілі сәулетшілер Жандарбек Мәлібеков пен Шот-Аман Уәлиханов.

Бұрын «Менің Қазақстаным» әні ретінде танымал болған Қазақстанның Әнұраны Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың бастамасы бойынша 2006 жылы 6 қаңтарда еліміздің Парламентінде бекітілді. "Менің Қазақстаным" әнұран ретінде алғашқы рет Н.Назарбаевтың инаугурация кезінде орындалды.



Әнұранның әуені 1950 жылдардан бері Қазақстанның бейресми әнұраны атанған Шәмші Қалдаяқовтың "Менің Қазақстаным" әні болғанымен мәтіні аз кем өзгертілген. Әні – композитор Шәмші Қалдаяқовтікі, сөзі – Жұмекен Нәжімеденов пен Нұрсұлтан Назарбаевтікі.